Czym zastąpić szparagi?
Szparagi sÄ… cenione za ich wyÅ›mienity smak i walory zdrowotne. Jednak czasem trudno je znaleźć w sklepach lub po prostu szukamy czegoÅ› nowego. Je…
Chociaż szparagami zachwycano siÄ™ w Egipcie, Chinach oraz Rzymie już w 2700 r.p.n.e., to w Polsce pojawiÅ‚y siÄ™ dopiero w XVIIIw. W swojej historii byÅ‚y wykorzystywane jako Å›rodek leczniczy, moczopÄ™dny, niwelujÄ…cy kaca, a nawet afrodyzjak. Jednak rodzi siÄ™ pytanie – jak rosnÄ… szparagi? Czy jest możliwość hodowania szparagów w Polsce?
Rośliny te są bylinami, co oznacza, że szparagi, jak rosną, wyrastają co roku z tej samej rośliny. Pędy mogą być wykorzystywane w uprawie nawet przez 18 lat. Do spożycia przez ludzi przeznaczone są młode pędy szparagów, które pojawiają się wiosną ponad powierzchnią ziemi. Określa się, że można przystąpić do zbioru szparagów, jeżeli osiągnęły one ponad 20 cm długości, oraz mają średnicę większą od ołówka.
Po przekroczeniu tych wymiarów, pędy nie nadają się już do spożycia, ze względu na zgrubienie skórki i ścianek włókien łykowych oraz drewna. Sam pęd nadziemny może osiągnąć do 1,5 metra wysokości. Jest on pokryty przyległymi, skrętoległymi liśćmi przypominającymi łuski. Pędy natomiast wyrastają z kłącza, nazywanego karpą. Wiosenne pędy pojawiają się, gdy temperatura ziemi osiągnie temperaturę 9 stopni Celsjusza. Młode pędy rosną szybko, ich optymalne tempo wzrostu wynosi 7 mm na godzinę.
Pomimo olbrzymiej rodziny bylin szparagowatych, jadalne są jedynie szparagi rośliny szparagu lekarskiego. Młode pędy szparagów, zarówno białe, jak i zielone, są wypustkami tej samej rośliny. Szparagi białe nigdy jednak nie wychodzą na powierzchnię ziemi, natomiast pędy w postaci szparagów zielonych rozrastają się ponad poziomem gleby. Dla rozwoju zielonych pędów istotniejszy jest bezpośredni dostęp promieni słonecznych.
Hodowla szparagów zyskuje na popularności, dzięki zdobytej wiedzy na temat wartościowych aminokwasów, witamin (A, C oraz z grupy B) i soli mineralnych zawartych w młodych pędach szparagów. Największe plantacje znajdują się na terenie Chin, Peru, USA oraz w Meksyku i Niemczech. Gleby, przeznaczone do hodowli szparagów, powinny być suche i wapienne. Powinny się również charakteryzować przepuszczalnością i przewiewnością. Stanowiska dla szparagów powinny być nasłonecznione, pozwalające na uzyskanie optymalnej temperatury przy pąkach pędów wiosną. Hodowla szparagów organizowana jest na otwartych polach.
Na terenach przygotowanych do uprawy szparagów tworzy siÄ™ specjalne, podÅ‚użne waÅ‚y ziemi, pod którymi rosnÄ… mÅ‚ode pÄ™dy szparagów. Można również prowadzić plantacjÄ™ szparagów pod foliÄ…, co umożliwia pozyskanie mÅ‚odych pÄ™dów o Å›nieżnobiaÅ‚ym kolorze. FoliÄ™ można wykorzystać również w celu regulacji temperatury ziemi pod niÄ…. Jest ona dwustronna – z jednej strony czarna, z drugiej biaÅ‚a. Jeżeli temperatury sÄ… zbyt niskie, odsÅ‚ania siÄ™ czarnÄ… stronÄ™, która pozwala przyciÄ…gnąć promienie sÅ‚oneczne w kierunku znajdujÄ…cych siÄ™ pod foliÄ… roÅ›lin. Przy zbyt wysokich temperaturach foliÄ™ odwraca siÄ™ biaÅ‚Ä… stronÄ… na zewnÄ…trz, dziÄ™ki czemu promieniowanie sÅ‚oneczne jest odbijane i nie przegrzewa ziemi ani roÅ›lin.
Polska produkuje rocznie około 3 000 ton szparagów, które w większości przeznaczane są na eksport do krajów zachodniej Europy. Największymi uprawami szparagów w Polsce cieszy się Wielkopolska, a także województwo lubelskie. W 2005 roku 70% zbiorów polskich szparagów została eksportowana do Niemiec. Kraj ten jest również jednym z największych importerów szparagów na świecie. W okolicach Nowego Tomyśla znajduje się siedziba Polskiego Związku Producentów Szparaga, a także największa liczba polskich upraw tej byliny.
Chociaż szparagi mogą rosnąć również w formie dzikiej na suchych zboczach i przydrożach, hodowla tej rośliny wymaga wiele cierpliwości. Przed przystąpieniem do pierwszych zbiorów, należy odczekać nawet kilka sezonów wegetacyjnych, co równa się kilkoma latom bez zysku. Jednak po uzyskaniu pierwszych plonów, można cieszyć się młodymi pędami każdej wiosny, nawet przez kilkanaście lat.